Solana (SOL)

Solana (SOL) là một trong những smart contract platform phát triển nhanh nhất trong Crypto. Chỉ trong hơn một năm, từ một hệ sinh thái mà số dự án phát triển chỉ đếm trên đầu ngón tay, Solana đã lột xác ngoạn mục với hàng trăm dự án và trở thành một trong những nơi hấp dẫn nhất cho cả người dùng, nhà đầu tư và các nhà phát triển.

Tổng quan về Solana (SOL)

Solana là một Smart Contract Platform hiệu suất cao. Solana giới thiệu nhiều công nghệ mới và độc đáo, để cung cấp cho người dùng tốc độ giao dịch cùng khả năng bảo mật cao, với khả năng mở rộng lên tới hàng trăm ngàn giao dịch mỗi giây thông qua việc nâng cấp phần cứng.

Bốn điểm nổi bật của Solana khi so với các hệ sinh thái khác.

• High throughput: Network có thể hỗ trợ 50,000 TPS, có thể mở rộng dễ dàng thông quan việc nâng các phần cứng của Validators, có hơn 600 Validators trên toàn cầu.
• Low latency: Tầm 1 giây (trung bình rơi vào khoảng 600ms – 800ms).
• Phí giao dịch cực rẻ: Phí trung bình trên mỗi giao dịch rơi vào tầm 0.00005 SOL (tầm 0.0013$ khi SOL đạt 26$).
• Ngôn ngữ lập trình: RUST, đây là ngôn ngữ lập trình được đánh giá cao trong những năm gần đây. Ngoài ra, Solana cũng hỗ trợ C, C ++ và Libra’s Move.

Tổng quan về công nghệ của Solana

8 điểm nổi bật về công nghệ của Solana.

Để đạt được hiệu suất tốt như trên Solana đã kết hợp nhiều tính năng độc đáo với nhau, dưới đây là 8 tính năng mà họ Solana đề xuất:

1. Proof of History (POH)

Với các hệ thống cũ, một trong những hạn chế đối với khả năng mở rộng là thời gian cần thiết để đạt được sự đồng thuận về thứ tự giao dịch. Với POH trên Solana, nó giúp tạo một bản ghi chứng minh rằng một sự kiện đã xảy ra tại một thời điểm cụ thể, điều này cho phép các giao dịch được ordered tự động.

Dựa vào POH, một “Leader” duy nhất (tương tự như một Miner trong Bitcoin) nhận và ghi các giao dịch vào mạng càng nhanh càng tốt. Dĩ nhiên, các “Leader” này sẽ được thay đổi thường xuyên.

Hạn chế lớn nhất ở đây là tốc độ phần cứng của “Leader”, phần cứng càng nhanh, mạng Solana càng nhanh.

2. Tower BFT

Solana chạy cơ chế đồng thuận được gọi là Tower BFT. Nó là một thuật toán giống PBFT, được thiết kế để tận dụng lợi thế của POH.

3. Turbine

Turbine là giao thức truyền thông tin Blockchain, nó được lấy ý tưởng từ BitTorrent, nhằm giải quyết vấn đề “tăng số lượng Node sẽ làm tăng lượng thời gian cần thiết để truyền tất cả dữ liệu đến tất cả các Nodes.”

Với Turbine, nếu một Node muốn truyền một thông điệp lớn đến nhiều peers khác nhau, nó sẽ không gửi nguyên bản dữ liệu đó đi nhiều lần, mà giao thức Turbine sẽ phân chia dữ liệu thành các phần nhỏ hơn để xử lý nhanh hơn.

4. Gulf Stream

Mempool là một khu vực chờ đợi cho các giao dịch trước khi chúng được chọn để chuyển sang khối tiếp theo. Trong Ethereum, mempool được sử dụng để cung cấp cho các thợ đào cơ hội chọn các giao dịch trả tiền cao nhất để xử lý trước.

Gulf Stream loại bỏ khái niệm này, giúp quá trình xử lý giao dịch nhanh hơn.

5. Sealevel

Sealevel là một công cụ xử lý giao dịch song song được thiết kế để mở rộng theo chiều ngang trên GPU và SSD.

6. Pipelining

Pipeline là một máy ảo tùy chỉnh sử dụng LLVM để biên dịch mã cho GPU để thực hiện giao dịch song song. Điều này cho phép Solana xử lý hàng nghìn giao dịch đồng thời trên GPU.

7. Cloudbreak

Do Solana quá nhanh nên nó cần một cấu trúc cơ sở dữ liệu Disk I/O mới để không bị tắc nghẽn. Cloudbreak là một giải pháp của Solana vấn đề này.

Nó cho phép hệ thống đọc và ghi dữ liệu cùng một lúc. Cloudbreak hoạt động song song với các giao thức Pipelining và Archivers.

8. Archivers

Trong Solana, việc lưu trữ dữ liệu được tách khỏi quá trình xác nhận đến mạng lưới các Nodes chuyên biệt gọi là Archivers. Archivers không tham gia đồng thuận. Các dữ liệu sẽ được phân tách thành các đoạn nhỏ và mã hóa, Các Archivers chỉ lưu trữ các mảnh nhỏ đó. Network sẽ thường xuyên yêu cầu Archivers chứng minh rằng họ đang lưu trữ dữ liệu mà họ phải làm.

Nói tóm lại với những đột phá về mặt công nghệ, Solana là một trong những cơ sở hạ tầng hiện đại bậc nhất Crypto, là một trong số ít những blockchain đủ điều kiện để đưa Crypto tiến tới việc mass adoption.

Tiếp theo chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu về những mảnh ghép trên Solana để biết được hệ sinh thái đã phát triển đến mức nào.

Tổng quan về hệ sinh thái Solana (SOL)

Ta cùng nhìn tổng quan về DeFi trên Solana.

Solana hiện tại đã gần như đầy đủ các mảnh ghép nền tảng của DeFi, đây là một yếu tố tiên quyết để dòng tiền có thể được giữ lại ở hệ sinh thái và từ đó thúc đẩy cả hệ phát triển.

Tiếp theo ta sẽ lần lượt nhìn vào các mảnh ghép của hệ, từ các mảnh ghép tầng thấp cho đến các mảnh ghép tầng cao.

DeFi trên Solana

Chắc hẳn anh em đã không xa lạ gì với DeFi, nhiều người gọi là DeFi là xu hướng, có người thì coi đây là tương lai nhưng không thể phủ nhận rằng DeFi đang phát triển với một tốc độ chóng mặt.

Để theo kịp tốc độ phát triển và xa hơn là tiến tới mass adoption sẽ cần có một hạ tầng đáp ứng được nhu cầu đang ngày càng lớn của DeFi. Solana là một blockchain mang lại những điều kiện cơ bản đó.

Mình đã có bài phân tích chi tiết về DeFi trên Solana để anh em có thể tham khảo và tìm kiếm cơ hội đầu tư, phía dưới mình sẽ khái quát tổng quan các mảnh ghép DeFi trên hệ sinh thái.

Stablecoin

Stablecoin là cánh cổng của Crypto:

• Để tham gia vào Crypto việc đầu tiên anh em cần làm là gì? ⇒ Mua USDT, USDC,… từ các sàn fiat <=> Crypto hoặc từ các bên OTC.
• Khi đã mua token chốt lời hoặc cắt lỗ anh em, anh em sẽ swap số token đó sang đâu? ⇒ Stablecoin.

Do đó, stablecoin chính là cánh cổng để người dùng đặt chân vào Crypto, đồng thời là một trong những thước đo hữu ích để đánh giá xem dòng tiền liệu có đang đổ vào hệ sinh thái hay không.

Hiện tại đã có 2.49 tỷ USDC và 1.14 tỷ USDT được phát hành trên Solana.

DEX

AMM

Khi có stablecoin và muốn mua token, ta sẽ đến các DEX hoặc CEX để mua, và khi chốt lời ta cũng cần lên những sàn giao dịch này để bán. Với DeFi, DEX chính là cội nguồn thanh khoản và là thị trường chung để người dùng có thể giao dịch token.

Có hai model Dex chính là AMM và Order-book:

1. Các dự án AMM tiêu biểu:

• Model AMM thông thường: Raydium, Orca, Saros Finance, SenSwap.
• Model AMM dành cho loại tài ổn định (stable assets): Merucial Finance, Saber.

Bên cạnh đó còn có các dự án với thiết kế đặc biệt như Cyclos với thết kế giúp tập trung thanh khoản,…

2. Các dự án Order-book tiêu biểu

Serum chính là Dex Order-book nổi bật nhất của Solana. Nếu đã đọc bài về nền tảng của Serum, chắc hẳn anh em cũng đã thấy được tầm nhìn và tham vọng to lớn mà Serum đang cố thực hiện. Serum không chỉ là một DEX Order-book thông thường mà còn là một pool chung cho toàn bộ dự án phát triển trên nó.

Ngoài Serum, một vài sàn DEX orderbook khác cũng cho trải nghiệm người dùng tốt như Dexlab, SolApe và Aldrin.

Lending & Borrowing

Vay và cho cho vay (Lending & Borrowing) là nhu cầu ngàn đời. Khi người dùng có được token, họ sẽ không chỉ muốn ngồi không và hold. Thay vào đó họ sẽ muốn tạo thêm nguồn thu nhập từ tài sản của mình và từ đó nhu cầu vay và cho vay xuất hiện.

Mảng Lending & Borrowing là mảng có nhiều sự thay đổi ngoạn mục nhất trong thời gian qua. Đã có nhiều dự án ra sản phẩm và bắt đầu thu hút người dùng, bên cạnh đó còn có nhiều dự án khác đã có devnet và khả năng sẽ ra mắt trong thời gian tới.

Tổng quan về các dự án Lending trên Solana:

• Debt Protocol (model tương tự Maker): Parrot.
• Money market (Model tương tự Aave, Compound): Port Finance, Solend, Larix, Apricot Finance, Jet Protocol, Acumen, Everlend, Zero Interest, Solaris.
• Lending P2P: Oxygen.

Derivative

Khi đã có lợi nhuận, chúng ta sẽ tìm kiếm những cơ hội để tăng số lãi lên hơn nữa, do đó thị trường phái sinh (Derivative) ra đời. Derivative là một mảng nhận được nhiều sự quan tâm trong hệ Solana khi các nhánh như: options, margin trading, prediction, index,.. đều đã có dự án đứng tên.

Các dự án phái sinh đáng chú ý:

• Margin Trading: Mango Market.
• Synthetic Assets: Synthetify.
• Index: Symmetry.
• Perpetual: Drift Protocol.
• Options: PsyOptions, Zeta Markets, Unk Finance.
• Prediction: HedgeHog.

Aggregator & Asset Management

Đây là mảnh ghép thuộc tầng cao nhất của DeFi, mục đích của Aggregator là giúp người dùng có thể tổng hợp được toàn bộ lợi ích của nhiều protocol ở các lớp dưới trên một dapps.

Mục đích của Asset management giúp người dùng quản lý được mọi tài sản và vị thế của mình ở trên một giao diện duy nhất, hoặc ủy thác tài sản cho mình để một bên khác quản lý.

1. Aggregator

Aggregator có hai loại chính là Dex Aggregator (Coin98 Exchange, 1Inch) và Yield Aggregator (Yearn). Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại trên Solana mới chỉ có Yield Aggregator.

Các dự án về yield aggregator tiêu biểu gồm: Solfarm, Sunny, Solyard, Francium.

2. Asset Management

Dự án về Asset Management nổi bật nhất trên Solana là Solrise Finance, các devnet campaign trước của Solrise là khá thành công và thu hút người dùng. Tuy nhiên dự án vẫn chưa ra mainnet ở thời điểm hiện tại.

NFT

Dù có khá nhiều góc nhìn trái chiều về NFT, nhưng không thể phủ nhận rằng NFT đang ngày càng phát triển và thu hút được thêm nhiều người tham gia, kể cả Crypto và non-Crypto.

Phía dưới là tổng quan về những mảnh ghép NFT hiện tại trên Solana:

Marketplace

Tương tự như tầm quan trọng của DEX với DeFi, bản chất của NFT cũng chỉ là các token, do đó sẽ phải cần có một thị trường để giao dịch những token đó.

Các dự án về marketplace trên Solana:

• Permissioned Marketplace (Cần đăng ký để được list sàn): Solanart, DigitalEyes.
• Permissionless Marketplace (Không cần đăng ký để được list sàn): Solsea.

Ngoài ra còn có các dự án khác với cơ chế khác biệt nhưng chưa ra sản phẩm, như Burnt Finance với cơ chế đấu giá NFT, NFracTion với cơ chế phân mảnh NFT,…

Gaming

Các dự án game chất lượng nhất trên Solana có thể kể đến như: Star Atlas, Project Seed, Aurory, OpenErra.

Bên cạnh đó còn có rất nhiều dự án game tiềm năng khác đang được phát triển trong hệ sinh thái.

Collectibles

Collectibles là một trong những mảng nhận được nhiều dòng tiền nhất của NFT trên Solana. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại số lượng dự án đi theo mảng collectibles là rất nhiều và chất lượng chưa được cao.

Các dự án được đánh giá cao nhất trong mảng collectibles bao gồm: Degenerate Ape Academy, Solraians.

Tools

Các công cụ là một phần thiết yếu trong quá trình tìm hiểu và trải nghiệm hệ sinh thái. Và ở phần dưới mình sẽ liệt kê các công cụ tốt nhất giúp anh em chiến hệ Solana.

• Wallet: Wallet là một phần không thể thiết khi tham gia Crypto nói chung, việc lưu trữ, chyển giao tài sản là một trong những nhu cầu cơ bản của người dùng. Những sản phẩm wallet tốt nhất hiện tại cho hệ Solana gồm: Coin98 Wallet, Phantom, Solet, Solflare.
• Explorer: Tương tự Ethereum có Etherscan, BSC có Bscan, người dùng cần một nơi để xem được thông tin giao dịch trên Solana. Các explorer nổi bật nhất hiện tại có thể kể đến như: Solana Beach, Solana explorer, Solscan
• Dashboard: Người dùng hàng ngày trải nghiệm rất nhiều tác vụ với nhiều dự án khác nhau. Ví dụ: Farm trên Saber, Trade Margin trên Mango, mua các NFT khác nhau,… Vậy làm thế nào để ta có thể quản lý tất cả mà không bị miss các thông tin quan trọng ⇒ Dashboard giúp giải quyết vấn đề này. Các dự án dashboard tốt nhất Solana hiện tại bao gồm: Step Finance, Sonar, ApeBoard.

Others

Ngoài các nhánh trên, ta còn rất nhiều mảnh ghép khác với công năng khác nhau trên Solana mà ta nên quan tâm, bao gồm:

• Oracle: Pyth Network, Switchboard.
• Unlock Liquidity: Marinade Finance, Socean.
• Launchpad: AcceleRaytor, Solanium, Solstater.
• DeFi x NFT: DeFi Land.
• Infrastructure: All Art, Metaplex.
• Social: Only1.
• Music: Audius.

Lời kết

Phía trên là những thông tin tổng quan và các nguồn mà anh em cần nắm trong quá trình tìm hiểu về Solana. Nhìn chung hệ sinh thái đã có nhiều thay đổi ngoạn mục chỉ trong một thời gian ngắn và khi hệ sinh thái ngày càng hoàn thiện các mảnh ghép của mình, ta có thể mong chờ cho con sóng tiếp theo của Solana.